 Nieuwsbericht Programma Sociaal Domein | 09-07-2020 | 15:42
Het Nederlandse onderwijs heeft gerichte investeringen nodig om te voorkomen dat het door de coronapandemie van de rails raakt. Dat schreef de Onderwijsraad onlangs in een advies aan de ministers Slob en Van Engelshoven. Er is reden tot zorg: het Nederlandse onderwijs kan belofte van grote gelijkmaker steeds minder waarmaken, schreef Edith Hooge, voorzitter van de Onderwijsraad, in het Financieel Dagblad. De coronapandemie lijkt de kansenongelijkheid verder te versterken. Tijd voor acties dus. Waarin bestaat de kansenongelijkheid in Nederland en hoe kunnen we het bestrijden? Welke rol spelen scholen hierin en welke rol kunnen gemeenten daarin pakken? Daarover gaat de podcast in onze serie Zaaigoed. We spreken met Iliass el Hadioui, onderwijssocioloog verbonden aan de Erasmus Universiteit, Yolande de Beer, rector van het Lyceum van Rotterdam en Ufuk Kâhya, wethouder duurzame mobiliteit, talentontwikkeling en welzijn in Den Bosch. Beluister de podcast op Spotify of iTunes of via de website . Wat is kansenongelijkheid? ‘Het hele idee van gelijke kansen gaat over leerlingen die ongeveer gelijke cognitieve capaciteiten hebben een ongelijke ruimte of ongelijke kansen hebben om die capaciteiten te ontwikkelen’, zo vertelt Illias. Toch groeit de kansenongelijkheid in het onderwijs de afgelopen tien jaar. Waar gaat het mis? ‘Je ziet dat kinderen met ouders die hoger opgeleid zijn en mondiger zijn, dat schooladviezen vaker worden herzien. Deze kinderen worden dan hoger ingeschaald dan hun Cito-uitslag liet blijken. Kinderen met minder hoog opgeleide ouders en minder mondige ouders, worden juist lager ingeschaald dan bijvoorbeeld hun Cito-uitslag’, vertelt Ufuk Kâhya, wethouder in de gemeente Den Bosch. ‘Kansenongelijkheid verminderen gaat niet over extra huiswerkbegeleiding of nog meer inzicht op cognitie, dat gaat over het versterken van het geloof dat je dingen kunt.’ Coronacrisis legt kansenongelijkheid nog meer bloot De coronacrisis legt kansenongelijkheden nog verder bloot. Of iemand thuis toegang heeft tot internet of tot een laptop om online onderwijs te kunnen volgen. Sommige kinderen hebben een eigen kamer waar je in stilte kan werken, andere kinderen delen een kamer met twee anderen waar het rumoerig is. Kunnen je ouders helpen bij je huiswerk? Ook dat legt kansenongelijkheden bloot. ‘Kansenongelijkheid verminderen gaat niet over extra huiswerkbegeleiding of nog meer inzicht op cognitie, dat gaat over het versterken van het geloof dat je dingen kunt.’ Het geloof in eigen kunnen maakt dat kinderen zich in controle voelen over hun eigen ontwikkeling en dat kan effect hebben op hun eigen ontwikkeling. Een praktijkvoorbeeld: het Rotterdams Lyceum Yolande Beer werkt op het Rotterdams Lyceum. Vanaf het moment dat ze aan de slag ging op het Lyceum vielen haar enkele dingen op: de diversiteit van Rotterdam was niet terug te zien in haar leerlingenpopulatie. Al snel werd het verbod op hoofddoeken op school afgeschaft en trok ze de stad in om de school te promoten. Vanaf 2008/2009 ziet Yolande in haar populatie terug dat deze steeds diverser begint te worden. Met een onderwijskundige blik slaan verschillende Rotterdamse scholen de handen ineen om kansenongelijkheid in het onderwijs te bestrijden. Welke rol speelt taalachterstand op de basisschool bij kansen in verdere ontwikkeling? Het idee van een talentenklas ontstond: een groep talentvolle leerlingen in groep acht krijgen de kans om gedurende het jaar op woensdagmiddag extra lessen te volgen. Met succes! Veel van deze leerlingen krijgen einde schooljaar een hoger schooladvies toegeschreven: van HAVO naar VWO. Transformatief lesgeven: vasthouden en doorzetten De populatie van verschillende scholengemeenschap is door de jaren heen diverser geworden. Het vasthouden van deze kansengelijkheid blijkt lastig: sommige kinderen lijken onbereikbaar. Hoe motiveer je een diversiteit aan leerlingen om zich te ontwikkelen? Dat heeft alles te maken met verschillende ladders: de thuisladder, de schoolladder, in iedere setting gelden andere gedragsregels. Voor sommige leerlingen is dat lastig. Zoals kinderen met een migrantenachtergrond. Deze kinderen komen op school maar hebben geen idee hoe je je nu eigenlijk gedraagt op school. Dat leidt soms tot probleemgedrag. De oplossing: transformatief lesgeven. Het gaat om ontwikkelen van spelgevoel: als docent weten wat je moet doen om leerlingen te motiveren om zichzelf te ontwikkelen. Om dat spelgevoel te ontwikkelen oefenen de docenten van de school vooral met elkaar, met behulp van verschillende lessituaties. ‘Transformatief lesgeven is geen macaroni maken.’ En verder in de podcast.. De bekendheid en toegankelijkheid van scholen vergroten helpt dus om kansengelijkheid in het onderwijs te bevorderen. Daarnaast is aandacht en erkenning belangrijk: zoals een talentenklas waarbij talentvolle leerlingen een extra duwtje in de rug krijgen. In de podcast praten we verder over hoe je als professional zelf anticipeert op kansenongelijkheden. Dat gaat hand in hand met mindsetverandering: alle leerlingen met de juiste mindset kunnen het halen, maar dat veronderstelt verandering in mindset van scholen en docenten. We praten daarover verder aan de hand van het dashboard van de gelijke kansen-alliantie, dat de gemeente Den Bosch opstelde om kansenongelijkheid in kaart te brengen en te monitoren. Daarmee zorgt de gemeente Den Bosch voor een coalitie – met ondere docenten, wetenschappers en mensen uit de praktijk – om verder te praten over kansengelijkheid en dit in praktijk ook daadwerkelijk handen en voeten te geven. Nieuwsgierig naar de podcast? Beluister de podcast op Spotify of iTunes of via de website.
0 Comments
Leave a Reply. |